دکتر رسول رکنی زاده معاون پژوهش و فناوری دانشگاه در آستانه بیست و یکمین هفته ملی پژوهش و فناوری و بیست و سومین مراسم تجلیل از پژوهشگران برتر دانشگاه اصفهان در گفتگو با واحد خبر روابط عمومی اظهار داشت: با توجه به شرایط ویژه امسال همه­ی فعالیت­ها به شکل مجازی انجام خواهد شد.

دکتر رسول رکنی زاده معاون پژوهش و فناوری دانشگاه  در گفتگو با واحد خبر روابط عمومی ضمن گرامیداشت هفته پژوهش به سوالات مطروحه به شرح زیر پاسخ داد:

- جناب دکتر رکنی زاده لطفا خلاصه­ای از فعالیت‌های معاونت پژوهش و فناوری طی یک سال گذشته را شرح دهید؟

دانشگاه اصفهان بزرگترین دانشگاه جامع در مرکز ایران است که با بهره­گیری از توان علمی بیش از 650 عضو هیأت علمی و 16000 دانشجو در 71 رشتة تحصیلی در مقطع کارشناسی، 185 رشتة تحصیلی در مقطع کارشناسی ارشد و 119 رشته در مقطع دکتری، دارای ظرفیت کم‌نظیری برای پاسخ گویی به نیازهای صنعتی و فرهنگی جامعه پویای ایران است. دانشگاه اصفهان با توجه به دارا بودن زیرساخت‌ها و تجهیزات علمی در حوزه‌های انسانی و علوم اجتماعی، ظرفیت قابل اعتنایی در ارتباط مؤثر با جامعه و تقویت حوزه‌ی فناوری‌های نرم دارد. همچنین، وجود آزمایشگاه‌های کم‌نظیر در حوزه‌های مختلف مانند: دسی، زیستی و علوم پایه، وجود زیرساخت­ های مناسب برای ارتباط با صنعت و قرارگرفتن در قلب صنعتی ایران، برای دانشگاه اصفهان موقعیت یکتایی برای تربیت و بکارگیری انبوهی از فارغ‌التحصیلان درجهت رشد و توسعه‌ی همه جانبه کشور  به وجود آورده و در همین راستا دانشگاه با درک صحیح از نیاز کشور به نوآوری‌های دانش‌بنیان و روابط نوپدید این حوزه، حرکت برنامه ریزی شده به سمت این اهداف عالی را مهمترین رسالت خویش می­داند. معاونت پژوهشی دانشگاه اصفهان در راستای عمل به رسالت ذاتی دانشگاه در جهت توسعه‌ی زیرساخت‌های دانشگاه‌های نسل سوم و چهارم، توجه به ویژه­ ای به امر پژوهش داشته و در سال­ های اخیر با تمرکز و تقویت حوزه­ های مختلف پژوهشی دانشگاه، در راه تبدیل شدن به یک دانشگاه پیشرو در تراز بین الملل گام بر می­دارد. در این راستا، کلیه واحدهای زیرمجموعه معاونت پژوهشی دانشگاه با استفاده از فرصت­ های موجود به ایفای موثر نقش خود در توسعه، تکامل و حرکت دانشگاه به سمت اهداف پیش­بینی شده و در چارچوب سیاست­ های کلی توسعه دانشگاه می­ پردازند. بررسی گزارش مختصری از عملکرد واحدهای مختلف این معاونت در طی یک سال گذشته نشانگر تلاش قابل ستایش این مجموعه و نویدبخش آینده­ای روشن­ در راستای بلند آوازه کردن نام دانشگاه اصفهان در ایران و منطقه است. 

در بُعد بین المللی در سال گذشته در دانشگاه اصفهان 55 ماموریت پژوهشی و فرصت مطالعاتی و 59 شرکت و ارائه مقاله در همایش‌های بین المللی انجام شده است. در بُعد داخلی و ملی نیز برگزاری 18 همایش علمی ملی و بین المللی، 14 طرح ماموریت گرا، 15 فرصت مطالعاتی در صنعت، 342 رساله‌ی دکتری، 513 پایان نامه‌ی کارشناسی ارشد، 1070 مقاله بین المللی، 120 ثبت ژن، 12 ثبت اختراع، و چاپ هشت کتاب، حاصل فعالیت اعضای هیات علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه اصفهان درطی یک سال گذشته بوده است. همچنین از 50 دوره­ی پسادکترا نیز توسط خود دانشگاه حمایت شده است و در کنار آن برای 15 دوره حمایت بیرونی جذب شده است. در راستای حمایت مالی از پژوهش نیز، به 1100 دانشجو و 650 عضو هیات علمی پژوهانه اختصاص داده شده و 170 نفر از اعضای هیات علمی از پژوهانه اضافه و ترمیمی نیز استفاده کرده اند.

در حوزه­ی ارتباط با صنعت و جامعه اهداف مشخصی ترسیم شده است که به آن رسیده یا بسیار نزدیک شده­ ایم. ازجمله می­توان به موارد زیر اشاره کرد: تحقق 10 درصد افزایش در تعداد قراردادهای پژوهشی منعقد شده و خاتمه یافته، افزایش ارزش ریالی مبالغ جذب شده طرح‌های پژوهشی نسبت به دوره‌ی قبل، راه اندازی مراکز هدایت شغلی و کاریابی تخصصی، دفاتر نمایندگان صنایع در دانشگاه و همچنین شورای دانشجویی ارتباط با صنعت و جامعه. افزایش تعداد قراردادهای حمایت از پایان نامه‌ها و رساله‌ها، افزایش تعداد تفاهم نامه‌های منعقد شده دانشگاه اصفهان با سایر ارگان­ ها و حضور موفق و نتیجه بخش بیش از 15 نفر از اعضای هیات علمی در طرح فرصت مطالعاتی اعضای هیات علمی در صنعت و جامعه نتیجه­ی این تلاش هاست. همچنین برای تسهیل انجام طرح­های پژوهشی، اقدامات و پیگیری‌های مستمر در جهت تسهیل امور بیمه قراردادها از طریق دستگاه‌های ذیربط و وزارت عتف انجام شده است. پیاده ­سازی نرم افزار و اپلیکیشن ویرا برای مدیریت عرضه و تقاضای طرح‌های پژوهشی نیز به عنوان یک نمونه مناسب و موثر خدمت رسانی مجازی به پژوهشگران انجام شده است.

در مرکز رشد و کارآفرینی دانشگاه اصفهان نیز فعالیت­ های قابل توجهی انجام شده است. حضور 40 واحد فناور در دوره‌های رشد و پیش‌رشد، حمایت از تاسیس شرکت دانش‌بنیان و خلاق با امکان پذیرش غیرمستقر، فراهم کردن تخفیفات آزمایشگاهی و کارگاهی، فراهم کردن تسهیلات مالی متنوع از جمله تسهیلات برای شرکت در نمایشگاه‌ها و رویدادها فقط بخشی از این فعالیت­ ها است. از تلاش ­های ارزشمند این مرکز می­ توان به ایجاد شبکه اطلاع‌رسانی منظم، ایجاد شبکه‌ی مشاوره و منتورشیپ و ایجاد شبکه‌ی سرمایه‌گذاری و شتاب‌دهی از جمله فعالیت­ های این مرکز اشاره نمود. همچنین اخیرا مرکز نوآوری صنایع سرگرمی به عنوان قطب آموزش، پژوهش و کارآفرینی در حوزه‌ی صنایع سرگرمی افتتاح شده است. این مرکز دارای سایت مجهز و به‌روز، فضای کار اشتراکی وسیع و دلنشین، کلاس‌ها و فضای جلسات و لمکده، آزمایشگاه‌های مجهز VR/AR/MR، ثبت حرکت، صدا و موسیقی، بازی‌های رومیزی، ثبت سیگنال‌های حیاتی و آزمایشگاه سرگرمی‌های جدی با بیش از 40 محصول کم‌نظیر است. از جمله فعالیت­ های مرکز نوآوری صنایع سرگرمی برگزاری دوره‌ها و کارگاه‌ها و کمپ تابستانی در حوزه‌ی بازی‌سازی و هچنین برگزاری سالانه‌ی کنفرانس «بازی‌های رایانه‌ای؛ فرصت‌ها و چالش‌ها» است.

در راستای اهداف راهبردی دانشگاه اصفهان، ایجاد ناحیه‌ی نوآوری و فناوری دانشگاه اصفهان در مساحت 32 هکتار و طراحی منظومه‌ی خلق ارزش در دستور کار بوده و خوشبختانه به نتیجه رسیده است. این منظومه شامل بازیگران مؤثر زیست‌بوم کارآفرینی کشور شامال شبکه‌های سرمایه‌گذاری و شتاب‌دهی، شبکه‌های مشاوره و منتورشیپ وشبکه‌های ارتباط مؤثر با کارآفرینان و نوآوران است. این منظومه فضاهای اشتراکی، کارگاهی، آزمایشگاهی، دفاتر خدماتی حقوقی و بازرگانی را برای حمایت از کسب‌وکارهای دانش‌بنیان و ارزش‌آفرین علمی در اختیار می­ گذارد. دانشگاه اصفهان بطور جدی به تقویت زیرساخت‌های فکری ضروری برای تقویت زیست‌بوم کارآفرینی (رویالتی، مالکیت فکری، سرمایه‌گذاری خطرپذیر، ...) و برنامه ­ریزی برای انتفاع از سرمایه‌گذاری در اسپین‌آف‌های موفق در درازمدت می اندیشد.

اداره انتشارات و کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه اصفهان نیز از مراکز پرکار و فعال محسوب می­ شود که در طی سال گذشته در کنار وظیفه متداول خرید، امانت و چاپ کتاب، فعالیت­ های موثری از قبیل الکترونیکی کردن فرآیندهای داوری کتاب با هدف تسریع این فرآیندها، گسترش حوزه چاپ کتاب از حوزه کتب درسی به حوزه‌های عمومی، بسترسازی برای بین المللی شدن مجلات با برگزاری کارگاه‌های مختلف نمایه­ سازی، برگزاری کارگاه‌های "آشنایی با نرم افزار کتابخانه و پایگاه‌های اطلاعاتی علمی" جهت دانشجویان تحصیلات تکمیلی و برگزاری سلسله نشست‌های رونمایی و نقد و بررسی کتاب با حضور نویسنده کتاب پرداخته است. همچنین جابجایی و سامان­دهی کتابخانه ی دانشکده ­ها با هدف استفاده بهینه از منابع، احداث قرائت خانه سردار سلیمانی در محوطه خوابگاه خواهران، روزآمد سازی و تصحیح شماره‌های دیویی کتاب‌های موجود و اهدای شماری از کتاب‌های وجین شده­ به پژوهشکده­ ها انجام شده است.

در آزمایشگاه مرکزی نیز که یکی از مراکز ارزشمند و مفید دانشگاه اصفهان برای حمایت از پژوهشگران است، فعالیت­ های چشمگیری انجام شده که از جمله می­ توان به تجهیز آزمایشگاه‌های دانشکده‌ها و آزمایشگاه مرکزی دانشگاه، اقدام به خرید تجهیزات با فناوری بالا به ارزش حدود 100 میلیارد ریال و تامین بخشی از نیازمندی‌های تجهیزاتی آزمایشگاهی دانشکده‌ها، از محل نمایشگاه تجهیزات آزمایشگاهی ساخت ایران به مبلغ 37 میلیارد ریال اشاره نمود.

-فعالیت­های برنامه معاونت پژوهشی در دوران همه­ گیری بیماری کرونا چگونه بوده است؟

در دوران همه­گیری بیماری کرونا، به ناچار بسیاری از فعالیت­ها و مناسبات موجود در حوزه معاونت پژوهشی تحت تاثیر قرار گرفت که با انعطاف ایجاد شده، سعی شده است حتی الامکان از تاثیرات منفی این موضوع کاسته و از فرصت­ های به وجود آمده بهره برداری شود. در همین راستا پس از یک بررسی همه جانبه در خصوص تقسیم کار و میزان ساعات حضور و نحوه دورکاری کارکنان، گزارش­ های تحلیلی موثری در این زمینه تهیه شد و بر این مبنا اقدامات مناسب از قبیل ایجاد ساختار موثر ارتباط تلفنی و مجازی با مخاطبان و پاسخگویی حرفه‌ای کارشناسان و همچنین بازنگری در فرایندهای کاغذی حضوری دانشجویان، اعضای هیات علمی و کارشناسان انجام شد. همچنین شبکه ارتباط مجازی تصمیم‌سازی برای هماهنگی بین مدیران میانی در خصوص تصمیمات مختلف پژوهشی، آموزشی، فرهنگی و دانشجویی راه­ اندازی شد که نقش بسزایی در ارتقاء عملکرد دانشگاه در این ایام ایفا نمود. هم اکنون کلیه ارتباطات لازم بین مدیران و کارشناسان در بستر شبکه­ های اجتماعی به نحو مناسبی برقرار است و با استفاده از برگزاری جلسات مجازی، تداوم برقراری ارتباطات درون و برون دانشگاهی در حوزه­ های پژوهشی و صنعتی تضمین شده است. در این ایام و با توجه به شرایط، قراردادهای مختلفی با موسسات ارائه دهنده خدمات جلسات مجازی منعقد شده که حاصل آن تاکنون، بیش از 50 هزار نفرساعت برنامه‌های متنوع و گوناگون از وبینار، کارگاه، نشست‌های هم اندیشی، جلسات و ... در سطح دانشگاه، شهر، استان، ملی و بین المللی بوده که با کیفیت مطلوب و در فضایی امن به انجام رسیده است. در بخش تحصیلات، تکمیلی شیوه‌نامه مبسوط جلسات دفاع برخط و برگزاری جلسات دفاع برخط بر اساس تجربیات، امکانات و فرهنگ سازمانی تدوین شده است. جزوه‌های راهنمای پژوهشی و تحصیلات تکمیلی برای سطوح مختلف تدوین و منتشر شده و تعامل استادان راهنما با گروه‌های آموزشی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی به صورت محسوس و نامحسوس به شکل مداوم پایش و نظارت می­شود. همچنین انواع کارگاه‌های آموزشی به صورت مجازی ازجمله حدود بیست کارگاه آشنایی با بخش های کتابخانه، سامانه‌ها و پایگاه‌های اطلاعاتی برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی برگزار شده است. برای پرهیز از وقفه در انجام انواع فرآیندهای پژوهشی و برقراری آرامش در مخاطبان، کلیه تصمیمات و اقدامات بطور مداوم با رو­ش­های متنوع اطلاع رسانی­ می­شود. در مجموع می­توان ادعا کرد که روند خدمت­ رسانی در برخی قسمت­ ها حتی سریع­تر از دوره­ی قبل از همه­ گیری شده است.

-دراین ایام با فراگیر شدن بیماری کرونا، تعاملات پژوهشی درون سازمانی و برون سازمانی دانشگاه چگونه بوده است؟

همه ­گیری بیماری کرونا فرصت ویژه­ای برای بازنگری در برخی فرآیندها و احیای بعضی موارد مغفول را فراهم آورده است. چه بسا تجربه­ های کسب شده در این ایام در حوزه­ی­ خدمات گیری و خدمات رسانی برخط، در آینده نیز با قوت بیشتری ادامه یابد. در حوزه مدیریت امور پژوهشی و تحصیلات تکمیلی، تعاملات تا سر حد ممکن کم نشده و با ایجاد روش‌های مختلف ارتباطی (یا احیای مواردی که قبلا استفاده جدی نداشت) از کاهش ارتباطات اداری و تعاملات مختلف جلوگیری شده است. سرعت عمل کارشناسان این مدیریت در طول روزهای دورکاری بسیار بیشتر از ساعات حضوری بوده است و رضایت نسبی مراجعان و کیفیت کارها این را به وضوح نشان می‌دهد. حضور داوران خارج از دانشگاه در جلسات دفاع دانشجویان تحصیلات تکمیلی به صورت مجازی باعث شده است که از داوران بهتری استفاده شود و شاید این روند باعث استفاده از داوران بین‌المللی نیز بشود. همچنین به دلیل ایجاد امکان شرکت در وبینارها، تلاش و حضور اعضای هیات علمی بیشتر شده است و بار علمی حاصل بسیار تاثیرگذار خواهد بود.

 در حوزه ارتباط با صنعت و جامعه، با توسعه فرهنگ استفاده موثر و هدفمند از فضای مجازی، دانشگاه توانسته است از امکانات فناوری‌های آنلاین به نحو احسن استفاده نماید. بر این اساس، نه تنها در فعالیت‌های دانشگاه خللی وارد نشده، بلکه شاهد افزایش تعاملات درون و بیرون دانشگاه بوده ایم، چرا که توسعه استفاده مطلوب از فضای مجازی این امکان را فراهم ساخته تا بسیاری از امور علاوه بر ساعات کاری روزانه، در خارج از ساعات کاری رسمی نیز به انجام برسد؛ ضمن آنکه دانشگاه اصفهان در حوزه معاونت پژوهش و فناوری، عملکرد بسیار خوبی را در اجرای برنامه دورکاری برخی کارکنان خود از جمله دفتر ارتباط با صنعت و جامعه تجربه کرده است.

در حوزه کتابخانه و پایگاه­های اطلاعاتی، با پیگیری از حوزه فناوری دانشگاه و ناشران مربوطه، دسترسی به پایگاه‌های اطلاعاتی فارسی و لاتین از منزل برای دانشجویان کارشناسی ارشد همانند دانشجویان دکتری و اعضای محترم هیات علمی دانشگاه اصفهان فراهم شده است. همچنین پس از بارگذاری فایل نسخ خطی در بانک پیام مشرق، امکان مطالعه آنلاین و رایگان نسخه‌های خطی دانشگاه اصفهان برای کاربران کتابخانه‌های دانشگاه اصفهان و کاربران میهمان فراهم شده است. دسترسی آنلاین به متن کامل پایان نامه‌ها (فقط خواندنی) نیز از منزل برای دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری و اعضای محترم هیات علمی دانشگاه‌ها در سامانه سپندا ایجاد شده است. در کتابخانه نیز مراقبت­های بهداشتی در خصوص ایزوله کردن کتاب‌های بازگشتی از امانت کاربران انجام می­شود و طبق نظر مرکز بهداشت دانشگاه، کتاب­ها قبل از امانت مجدد به متقاضیان بعدی حداقل 5 روز ایزوله خواهند شد. در این حوزه کارگاه­ های آموزشی مجازی متعددی ویژه کتابداران برگزار شده است. همچنین نشست­های "کتاب شناخت" و مسابقه کتاب خوانی به مناسبت هفته کتاب نیز به شکل برخط برگزار شده است. در بخش تسویه حساب دانشجویان و مواردی مانند بررسی شیوه نگارش پایان نامه‌ها نیز 80 درصد فرآیندها به صورت برخط انجام می‌پذیرد.

-چه تغییراتی در سامانه‌های پژوهشی داخلی انجام گرفته است در این مورد اگر توضیحی هست بفرمایید؟

در دانشگاه اصفهان سامانه پژوهشی به نام نگین پژوهش وجود داشت که در خود دانشگاه توسعه یافته بودو در طی بیش از ده سال گذشته مورد استفاده قرار می­گرفت. با توجه به تحولات سالیان اخیر نیاز به ارتقا یا تغییر این سامانه احساس می­شد. با توجه به تجربیات طولانی مدت دانشگاه در زمینة تولید و ارتقای سامانة پژوهشی قبلی، سامانة جدید با برنامه‌ریزی دقیق و استفاده از فرصت‌های موجود در سال 99 پیاده‌سازی و جایگزین شد. برای این منظور می­ بایست اطلاعات موجود در سامانه قبلی با دقت کامل به سامانه جدید منتقل شود به طوری که هیچ وقفه‌ای در گزارش‌ها پیش نیاید. این کار با دقت فراوان انجام شد. متعاقب آن، ساختار ماژول ترفیع استادان در سامانة جدید اجرا شد و با تلاش بی‌وقفة کارشناسان مرتبط، این ماژول کاملا بر نیازهای دانشگاه منطبق شد. در ادامه نیز بازنگری آیین‌نامة ترفیع، که با همکاری گسترده بین مدیریت امور پژوهشی با دفتر نظارت و ارزیابی دانشگاه انجام شده است، جایگزین خواهد شد. در سامانه­ ی جدید، پیاده­ سازی کلیه­ ی روال­ های پژوهشی و تحصیلات تکمیلی پیش­بینی شده که از جمله می­ توان به اجرای آیین‌نامة ارتقاء اساتید، پیاده­ سازی شیوه‌نامه‌های مرتبط با پژوهانه و محاسبات مالی، اجرای گزارش‌های علم‌سنجی و ... اشاره نمود.

در دفتر ارتباط با صنعت و جامعه دانشگاه اصفهان، پس از یک مطالعه چندین ­ماهه، نرم افزار ویرا که یک سامانه جامع عرضه و تقاضای طرح‌های پژوهشی است، ایجاد شده است. برآوردهای اولیه توسط تعدادی از اعضای هیات علمی که از امکانات آن بهره برداری نموده ­اند انجام شده و عملکرد آن نسبت به سایر سامانه‌های موجود در کشور خوب ارزیابی شده است. این نرم افزار در فازهای اولیه پیاده سازی بوده و در حال توسعه است.

در آزمایشگاه مرکزی دانشگاه، سامانه مدیریت جامع خدمات الکترونیک آزمایشگاهی طراحی و راه اندازی شده است. در این سامانه، پذیرش نمونه و ارسال پاسخ آنالیز به صورت برخط و به سهولت انجام می شود. سامانه جامع مدیریت تجهیزات آزمایشگاهی نیز به منظور تهیه بانک تجهیزاتی مناسب و نیز استانداردسازی و شفاف سازی فرایند خرید تجهیزات آزمایشگاهی در حال طراحی و راه اندازی است. در سامانه­ ی کتابخانه نیزتغییرات لازم برای انطباق باشرایط کنونی انجام شده است تا خدمات کتابخانه ­ای ارتقا یابد.

-آیا برای الکترونیکی کردن کتاب‌های دانشگاه برنامه ریزی خاصی انجام شده است؟

کتاب‌ها هم اکنون به صورت الکترونیکی در سایت طاقچه (هاتف) بارگزاری می شوند. با شیوع بیماری کرونا، اقدامات لازم برای دسترسی و مطالعه رایگان 1200 نسخه‌های خطی و تعدادی از پایان نامه‌ها و کتاب‌های لاتین انجام شد. در آینده­ی نزدیک اقدامات بیشتری در این خصوص و برای دسترس پذیری کتاب‌های فارسی انجام خواهد شد.

–لطفا در مورد کتاب‌ها و نشریاتی که در یک ساله اخیر و با شرایط فعلی چاپ شده است توضیح دهید؟

علیرغم مشکلات ناشی از همه­ گیری بیماری کرونا، در سال گذشته هشت عنوان کتاب در دانشگاه صفهان چاپ شده است. این کتاب­ها در حوزه ­های مختلف علوم و شامل کتب درسی و غیردرسی بوده که همکاران ما در دانشگاه اصفهان اقدام به تالیف، گردآوری یا ترجمه آن نموده اند. عناوین این کتاب­ ها عبارتند از تکنیک‌های تصمیم گیری چند شاخصه با پیاده سازی نرم افزاری، فیزیولوژی گیاهی جذب و انتقال مواد از خلال غشاء، گفتمان و پذیرش دیگری، جامعه شناسی احساسات، مبانی واج شناسی، آسیب شناسی و مشاوره تحصیلی، شواهد تجربی حیات پس از مرگ و مبانی آواشناسی آکوستیکی.

- نقش معاونت پژوهش و فناوری در زیرساخت‌های آموزش مجازی چه بوده و آیا این روند موفقیت آمیز بوده است؟

عمده­ ی آموزش‌های مجازی مورد نیاز به مرکز فناوری، رشد و کارآفرینی دانشگاه برون سپاری شده است. در این راستا قراردادی برای آن مرکز با شبکه پژوهش و فناوری استان اصفهان تنظیم و منعقد شد. سایر آموزش‌ها نیز عمدتا مربوط به حوزه معاونت آموزشی است.

-جناب آقای دکتر رکنی زاده بفرمایید دانشگاه اصفهان در هفته پژوهش چه برنامه‌هایی دارد؟

با توجه به شرایط ویژه امسال همه­ی فعالیت­ ها به شکل مجازی انجام خواهد شد. اتفاقا این موضوع باعث شده است در بعضی موارد بتوانیم از موقعیت ­هایی که در شکل حضوری، به راحتی در دسترس نیست استفاده کنیم. در این راستا می­توان به برگزاری سخنرانی‌ها مجازی با استفاده از اساتید داخل و خارج از کشور و برگزاری کارگاه‌ها و وبینارهای مجازی با شرکت اساتید مطرح اشاره نمود. در بخش ارتباط با صنعت وجامعه، اعلام فراخوان و معرفی ایده‌های برتر در توسعه ارتباط با صنعت وجامعه و امضای تفاهم نامه‌های همکاری چندجانبه با سازمان‌ها در هفته پژوهش برنامه ­­ریزی شده است. در کنار آن، برگزاری نشست‌های مجازی با مدیران سازمان‌ها و نمایشگاه آنلاین هفته پژوهش با مشارکت دانشگاه صنعتی اصفهان در دستور کار است. همچنین وبینارهای ارائه تجربیات موفق مجریان طرح‌های پژوهشی، وبینارهای ارائه تجربیات موفق توسعه ارتباط با صنعت و جامعه وکارگاه‌های آموزشی مجازی نگارش پروپوزال‌های طرح‌های پژوهشی برگزار خواهند شد. مطابق رویه ­ی سالیان قبل، معرفی برگزیدگان در حوزه ­های کارفرمایی، طرح‌های پژوهشی، واحدهای پژوهشی، تاثیرگذاران اجتماعی، نوآوران و فناوران انجام می­شود. همچنین دانشمندان، دانشجویان و دانشکده‌های برگزیده ­ی همکار با صنعت و جامعه معرفی خواهند شد. انتخاب پژوهشگران برگزیده در سطح دانشگاه و دانشکده‌ها و معرفی پژوهشگران منتخب در سطح استانی و کشوری نیز انجام شده و نهایتا مراسم هفته پژوهش دانشگاه با رعایت به شکل برخط برگزار خواهد شد

-معاونت پژوهشی برای ارتقا سطح پژوهش دانشگاه در آینده چه برنامه‌هایی دارد؟

یکی از نیازهای اولیه پژ‌وهشگران برای انجام پژ‌وهش با کیفیت بالا، تامین تجهیزات مناسب است. در این راستا معاونت پژ‌وهشی با حمایت وزارت عتف و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اقدام به خرید تجهیزات آزمایشگاهی مورد نیاز برای پژوهشگران کرده است. این تجهیزات از شرکت‌های معتبر سازنده بین المللی و یا سازندگان معتبر داخلی تهیه می­ شود. درحال حاضر خرید سرورهای رایانه ای با سرعت بالا به منظور حمایت از پژوهشگرانی که نیازهای محاسباتی دارند، به ارزش پنجاه میلیارد ریال در دست انجام است. همچنین فضای ساختمانی آزمایشگاه مرکزی در فضایی به ابعاد 700 متر علاوه بر ساختمان فعلی در دست ساخت است. از دیگر برنامه‌ها، راه اندازی دستگاه دارای فناوری بالا XPS است. همچنین بعضی از دستگاه‌هایی که به دلیل نقص فنی از خدمات دهی خارج شده بوند، در حال تعمیر و راه اندازی مجدد هستند. استقرار استاندارد بین المللی ایزو 17025 در آزمایشگاه مرکزی دانشگاه به منظور اعتبار بخشی به نتایج آزمون‌ها از دیگر برنامه‌های در دست اقدام می ­باشد. علاوه بر این، با توجه به شیوع ویروس کرونا و احتمال شیوع ویروس‌های دیگری از این دست در آینده، که سرمایه گذاری برای پژوهش در این حوزه را اجتناب ناپذیر می سازد، مرکز تخصصی ویروس شناسی در دانشگاه اصفهان در حال تجهیز و راه اندازی است. در حوزه ­ی ارتباط با صنعت و جامعه، رشد سالیانه ده درصدی در تعداد قراردادها برنامه ­ریزی شده است. به این منظور توسعه زیرساخت‌های نرم افزاری پایش و کنترل پروژه قراردادهای طرح‌های پژوهشی و ایجاد زمینه‌های لازم برای مشارکت حداکثری اعضا هیأت علمی در رفع نیازهای صنعت و جامعه در راستای تحقق اهداف دانشگاه‌های نسل 3 و 4 و مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاه مورد توجه دانشگاه قرار گرفته است. همچنین یک هدف­گذاری مهم در افزایش سهم پایان نامه‌ها و رساله‌های تحصیلات تکمیلی به سفارش و حمایت جامعه و صنعت، انجام شده است.

-آیا پژوهش‌های انجام شده و یا در دست اقدام در دانشگاه اصفهان ، مبتنی بر نیاز جامعه است؟

با اجرای طرح پژوهانه ماموریت‌گرا و همکاری با استانداری اصفهان برای دبیری گروه کاری پژوهش استان، گام‌های واقعی و اثربخشی در این راستا برداشته شده است. جلسات متعددی (حداقل 26 جلسه در سال 99) برای تبیین اصول دانشگاه اثربخش و جامعه محور با هیات علمی دانشگاه برگزار شده است. دانشجویان تحصیلات تکمیلی نیز از بهمن 98 در کارگاه‌هایی با مفاهیم تجاری‌سازی و نیازمحور کردن تحقیقات آشنا می‌شوند. اعتقاد داریم که این فعالیت‌های تبیینی باید با جدیت و حوصله دنبال شود. با انجام این اقدامات تاکنون شاهد رشد مناسبی در تعداد قراردادهای طرح‌های برون دانشگاهی بوده­ایم که عمده آنها به سفارش سازمان ­های تولیدی و خدماتی اعم از دولتی و خصوصی بوده است. تمرکز فعلی دانشگاه بر افزایش سهم پایان نامه‌ها و رساله‌های تحصیلات تکمیلی مورد سفارش و حمایت جامعه و صنعت می باشد.

-پژوهشگران برتر دانشگاه بر اساس چه معیارهایی معرفی می شوند؟

در مدیریت امور پژوهشی دانشگاه پژوهشگران برتر در چند رده در دانشگاه معرفی و تشویق می‌شوند. معیارها در امور پژوهشی دانشگاه، به دو صورت کیفی و کمّی ترسیم شده است. معیارهای کمّی بر مبنای تعداد مقالات بین المللی و داخلی، طرح‌ها، تعداد کتابها، ثبت اختراعات و ژن‌ها و ... است. معیارهای کیفی مبتنی بر کیفیت مقالات، مقالات برتر، شاخص H ، پر استناد بودن مقالات، در نظر گرفتن اثر بخشی اجتماعی هیات علمی است. این افراد در سطح گروه، دانشکده، دانشگاه و سپس استان معرفی می‌شوند. چهار نفر نیز به عنوان کاندید پژوهشگر کشوری در مهرماه 99 به وزارت معرفی شده‌اند.

در دفتر ارتباط با جامعه و صنعت دانشگاه، در هر بخش معیارهای خاصی مورد بررسی قرار می گیرد. مثلاً در انتخاب طرح‌های پژوهشی برتر، به ترتیب معیارهایی چون میزان اعتبار جذب شده، کیفیت و میزان اثرگذاری طرح از منظر توسعه پایدار (اجتماعی-اقتصادی-محیط زیست) و انجام طرح در قالب حمایت از پایان نامه و رساله دانشجویان تحصیلات تکمیلی مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین، در انتخاب نوآور و فناور برگزیده، معیارهایی مانند تأسیس واحد پژوهشی یا شرکت دانش بنیان، حضور فعال در شبکه‌های علمی – اجتماعی، نوآوری‌ها و پتنت‌های ثبت شده، جوایز کسب شده، تعداد طرح‌های پژوهشی خاتمه یافته، مجموع اعتبارات جذب شده و برون­دادهای حاصل از طرح‌های پژوهشی خاتمه یافته مورد ارزیابی قرار می گیرد. در تعریف بخشی از معیارها بر اساس رویه‌ها و جداول امتیازدهی ابلاغی وزارت عتف عمل می شود. همچنین، از معیارهای بین المللی علم سنجی و معیارهای تعریف شده و متناسب با زیست بوم ارتباط دانشگاه با جامعه و صنعت کشور نیز در این گونه ارزیابی‌ها استفاده می شود.

-فعالیت شرکت‌های دانش بنیان در حوزه کرونا را تشریح بفرمایید؟

در این زمینه مشارکت فعالی در کارگروه‌های مشترک با اتاق بازرگانی استان اصفهان برای مقابله با کرونا و مدیریت دوران پساکرونا انجام شده است. شرکت­ های دانش­بنیان وابسته به دانشگاه اصفهان نیز فعالیت­ های موثری در زمینه­ی ساخت تجهیزات مختلف جهت پیشگیری و درمان بیماری کرونا و همچنین توسعه­ی فن­آوری ­های مرتبط با رفع مشکلات و مسایل مرتبط با شرایط خاص بوجود آمده انجام داده­ اند. برخی دستاوردهای حاصل شده توسط چهار شرکت دانش ­بنیان و مجموعه Fablab مستقر در مرکز رشد و فن­آوری دانشگاه اصفهان عبارتند از: طراحی تست سریع غربالگری، طراحی ابزارگان (کیت) تغلیظ ذرات ویروسی، طراحی نقشه ژنتیکی ویروس، ساخت دستگاه ونتیلاتور خانگی یا ونتیلاتور اورژانس، ساخت دستگاه گالیدوسکوپ، تولید ملحقات دستگاه ونتیلاتور، ساخت فلومترهای اکسیژن مخصوی دستگاه ونتیلاتور، تولید محافظ صورت، طراحی قالب و ساخت فیلتر ماسک، طراحی نرم افزار دورکاری امن، تولید دستگاه ­های ضدعفونی کننده غیرلمسی و پدالی، تدوین پیشنهاده جلوگیری از دفع گوارشی آلودگی ویروس و توسعه ابزارگان تشخیص مولکولی مبتنی بر نوع جدیدی از تکثیر ژنوم ویروس.

-در سال جهش تولید نقش دفتر ارتباط با صنعت دانشگاه را توضیح دهید؟

در این خصوص از روزهای ابتدایی سال 99، کمیته ای ویژه برای بررسی موضوع تشکیل و جلسات متعددی برگزار گردید. سپس بر اساس فراخوان اعلام شده از طرف وزارت عتف، ضمن تعامل با اتاق بازرگانی اصفهان، تعاملات بسیار خوبی با برخی صاحبان کسب و کارها از جمله در بخش صنایع غذایی صورت گرفت و کارگروه‌هایی در این خصوص شکل گرفت که منجر به انجام بازدید از برخی از شرکت‌های مورد نظر و آسیب شناسی اولیه آنها شد و برای توسعه همکاری، فعالیت‌هایی در حال انجام است. در بخش فناوری، بر اساس فراخوان وزارت عتف و تعیین صنایع دستی در استان اصفهان به عنوان اولویت، ضمن رایزنی با رسته شغلی مورد نظر در استان، پیشنهاده ای از طرف دانشگاه برای طراحی و ساخت دستگاه مورد استفاده در تراش سنگ‌های زینتی ارائه شد که در مرحله اول ارزیابی در وزارت عتف مورد تایید قرار گرفت و در حال حاضر با ارسال مستندات و فرم‌های تکمیلی در مرحله بعدی ارزیابی قرار دارد.

هفته پژوهش و فناوری بر همه دانشگاهیان و فعالان عرصه پژوهش مبارک باشد